|
تنفس صبح
ثمرات فردی و اجتماعی، مادی و معنوی ادب
1. محفوظ ماندن از آفات و امراض ظاهری و باطنی:
اگر كسى با اذن پروردگار و حفظ ادب در محضر خداوند قرار گرفت، هرگز از لحاظ سلامتى و محفوظ ماندن از آفات و امراض ظاهرى و باطنى محروم نخواهد شد.(مصباح الشریعه، ج1، ص364)
2. مورد تکریم و توجه الهی قرار گرفتن:
اگر كسى با اذن پروردگار و حفظ ادب در محضر خداوند قرار گرفت، ، هرگز از جهت مورد تكريم و توجه واقعگردیدن، محروم نخواهد شد.( پیشین)
3. به دست آوردن ثروت دانش:
در صورتی که انسان رعایت آداب نماید می تواند به ثروت دانش دست یابد:
امير المؤمنين عليه السلام مي فرمود:" اى دانشجو همانا دانش امتيازات بسيارى دارد (اگر بانسان كاملى تشبيه شود) سرش تواضع است، چشمش بىرشكى، گوشش فهميدن، زبانش راست گفتن حافظهاش كنجكاوى، دلش حسن نيت، خردش شناختن اشياء و امور، دستش رحمت، پايش ديدار علما همتش سلامت، حكمتش پرهيزكارى، قرارگاهش رستگارى، جلودارش عافيت، مركبش وفا، اسلحهاش نرم زبانى، شمشيرش رضا، كمانش مدارا، لشكرش گفتگوى با علماء، ثروتش ادب، پس اندازش دورى از گناه، توشهاش نيكى، آشاميدنيش سازگارى، رهبرش هدايت، رفيقش دوستى نيكان".(کلینی، اصول کافی،ج1،ص60)
4. به دست آوردن شرف:
امام باقر(ع) می فرماید:"اى مردم هيچ گنجى سودمندتر از دانش نيست، و هيچ عزتى برتر از بردبارى نيست، و هيچ حسبى بهتر از ادب نيست".(کلینی،روضه کافی، ج1، ص193، ت محلاتی)
امام علی ( ع) نیز در گفتاری مشابه می فرمایند:" اى مردمان، شرفى برتر از اسلام، و كرمى عزيزتر از تقوى و قلعهاى محكمتر از پارسائى، و شفيعى موفّقتر از توبه، و گنجى سودبخشتر از علم، و عزّتى بالاتر از حلم، و شرف خاندانى رفيعتر از أدب، و رنجى پستتر از غضب، و جمالى زيباتر از عقل، و هيچ نوع زشتى زشتتر از دروغ، و حافظى حفظكنندهتر از خاموشى، و لباسى برازندهتر از سلامت، و غائبى و دورى نزديكتر از مرگ نيست".(ابن بابویه،من لا یحضره الفقیه،ج6، ص357)
5. یاریگرفتن از ادب به هنگام مرگ:
امام صادق (ع) فرمود:" اگر دو روز هم از عمرت باقى مانده باشد يكى از آن دو روز را به ادب آموزى بپرداز تا از آن براى روز مرگت يارى ستانى". عرض شد:چگونه يارى ستانم؟ فرمود:" آنچه به جا مىگذارى خوب مىپرورى و استوارش مىكنى".( کلینی،روضه کافی،ج1، ص193، ت آژیر)
6. افروختن و روشن ساختن قلب:
امام علی(ع)در نامه ای به فرزندشان امام حسن(ع)فرمودند:" با ادب دل را بيفروز، چنان كه آتش را با هيزم مىافروزى".(ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ج1، ص127)
7. برجای گذاشتن بهترین میراث برای آیندگان:
امام علی(ع)در سفارش خود به امام حسین(ع) بیان داشتند:" ادب بهترين ميراث است".( پیشین، ص139)
8. همنشینی با اهل بیت علیهم السلام:
امیرالمؤمنین علی (ع) فرمود:" كميل! (علم و ادب را) جز از ما نگير تا از ما باشى (بر در خانه گمراهانى كه نام عالم بر خود نهاده و راه از چاه نمىشناسند مرو)".(پیشین، ص261)
9. برخورداری از جامه های کهنگی ناپذیر:
امام علی(ع)فرمودند:" ادب جامهاى كهنه ناشدنى است".(پیشین، ص313)
10. بزرگی یافتن:
اصبغ بن نباته گويد امام يكم (ع) مكرر مي فرمود: "ادب داشتن بزرگى است".(ابن بابویه، الخصال، ج2،ص 278)
11. به جا آوردن حقوق فرزندان:
در سفارش پيامبر(ص) به امیر المؤمنین(ع)چنین آمده است:" اى على! حقّ فرزند بر پدرش، اين است كه اسم و ادب او را نيكو گرداند، و او را در جايگاهى نيكو قرار دهد". (ابن بابویه،گزیده من لا یحضره الفقیه،ج2، ص106)
12. یاری رساندن به عقل و تقویت آن و تجربه اندوزی:
أمير المؤمنين (ع) در وصيّت به پسرش محمّد بن حنفيّه فرمود:"یا بُنَيَّ إِيَّاكَ ...أَذْكِ بِالْأَدَبِ قَلْبَكَ كَمَا تُذْكَى النَّارُ بِالْحَطَبِ فَنِعْمَ الْعَوْنُ الْأَدَبُ لِلنَّحِيزَةِ وَ التَّجَارِبُ لِذِي اللُّبِّ: فرزند عزيزم، ... دل خود را بوسيله ادب بر افروز، همان گونه كه آتش را بوسيله هيزم بر افروزى، زيرا أدببهترین یاور است برای عقل و تجربه است برای خردمندان".(ابن بابویه،من لا یحضره الفقیه،ج4، ص384-385)
13. دستیابی به مقام های بلند در دنیا و آخرت و بهشت:
حقيقت ادب جمع كردن خصلتهاى ستوده و دورى از صفات زشت است و به وسيله آن انسان به مقامهاى بلند در دنيا و آخرت مىرسد و به بهشت مىرود.( دیلمی، ارشادالقلوب، ج1ص429،ت سلگی)
همچنین حضرت جواد عليه السّلام فرمود:" هر وقت دو نفر در يك جا اجتماع كنند، آن كس كه ادبش بيشتر است، نزد خدابرتراست".(پیشین،ص428 )
14. محافظت از انسان در کودکی و رسانیدن وجود انسان به عظمت و مقام:
نقل است كه خليل بن احمد به فرزندش گفت: فرزندم ادب بياموز تا تو را در كودكى نگهدارد و در بزرگى به مقام و عظمت برساند.(پیشین، ص435)
15. بهره مندی دیگران از وجود انسان مؤدب:
امام صادق عليه السّلام فرمود:" پنج خصلت اگر در كسى نباشد از او بهره برده نشود، راوى گويد:
پرسيدم: آنها چيست قربانت گردم؟ فرمود: دين و عقل و ادب و آزادمنشى و خوش خلقى".(طبرسی، مشکاةالانوار، ج1، ص525، ت محمدی و هوشمند)
16. به دست آوردن سیادت و سروری:
حکیمی به پسرش چنین وصیت کرد:
اى پسرك من بر تو باد نه خصلت تا سيادت پيدا كنى در ميان مردم و آن نه خصلت علم است و ادب و فقه و امانت و وقار و احتياط در كارها و حيا و حلم و كرم(کراجکی، نزهة النواظر، ج1، ص99)
17. زیبا و نیکو ساختن عقل:
امام علی(ع) : "ادب صورت خرد است و خرد خود را هر چه خواهى با رعايت ادب زيبا ساز".(کراجکی، گنجینه معارف شیعه، ج1، ص239)
18. توفیق خدمت پسندیده نسبت به پروردگار و در نتیجه قرب به درگاه الهی:
امير المؤمنين على (ع) فرموده است:" اى مؤمن! اين دانش و فرهنگ ارزش جان تو است. در فرا گرفتن آن بكوش كه هر چه علم و فرهنگ تو افزوده شود بر ارج و منزلت تو افزوده مىشود و همانا به يارى دانش است كه به خداوندت رهنمون مىشوى و به يارى فرهنگ و ادب مىتوانى خدمت خدايت را پسنديده انجام دهى و در اثر آن بنده سزاوار دوستى و قرب به خدا مىشود. پند و اندرز را بپذير تا از عذاب رهايى يابى".(فتال نیشابوری، روضةالواعظین، ج1، ص35)
19. برخورداری انسان از بهترین زیورها:
از امير مؤمنان على عليه السلام نقل شده كه فرمودند: «بهترين زيور براى انسان ادب است».(طبرسی، الآداب الدینیه، ج1، ص199، ت عابدی)
و نیز در جای دیگر می فرماید:"ادب لباسهاى زينتبخش تازه است".(مجلسی، مواعظ امامان علیهم السلام، ج1،ص37)
20. رشد فهم و ثمر بخشی ذهن:
از امير مؤمنان على عليه السلام نقل شده كه فرمودند : «ادب باعث رشد فهم و ثمر دادن ذهن است».( طبرسی، مشکاةالانوار، ج1، ص525، ت عطاردی)
21. لذت بردن از زندگی:
امام صادق (ع) فرمود: "هر كس پنج چيز در او نباشد از زندگى لذت نخواهد برد. عقل، دين، ادب، آزادى و حسن خلق".(پیشین، ج8، ص232)
22. به ارمغان آوردن سربلندی برای انسان:
ابن نباته گويد: امير المؤمنين (ع) فرمود: "ادب آدمى را سربلند مىكند".(مجلسی، ایمان و کفر، ج1، ص509)
امیر المؤمنین(ع) چند ثمره دیگر برای صاحبان ادب برشمرده است که عبارتند از:بی نیازی مادی و زندگی راحت، دارا بودن دوست و همراه در سفر و حضر، به دست آوردن دوست واقعی، افزونی خرد، ازدیاد زیرکی قلب(بصیرت)، بهره مندی از فضل و برتری و جوانمردی، برخورداری از تکیه گاهی محکم برای عقل، برخورداری از رهبری که به سوی صفات پسندیده و اخلاق نیکو هدایت می کند:
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) لِوَلَدِهِ الْحَسَنِ(ع):" يَا بُنَيَّ أَحْرِزْ حَظَّكَ مِنَ الْأَدَبِ وَ فَرِّغْ لَهُ قَلْبَكَ فَإِنَّهُ أَعْظَمُ مِنْ أَنْ يُخَالِطَهُ دَنَسٌ وَ اعْلَمْ أَنَّكَ إِذَا افْتَقَرْتَ عِشْتَ بِهِ وَ إِنْ تَغَرَّبْتَ كَانَ لَكَ كَالصَّاحِبِ الَّذِي لَا وَحْشَةَ مَعَهُ يَا بُنَيَّ الْأَدَبُ لِقَاحُ الْعَقْلِ وَ ذَكَاءُ الْقَلْبِ وَ عُنْوَانُ الْفَضْلِو اعلم أنه لا مروة لأحد بماله و لا حاله بل الأدب عماد الرجل و ترجمان عقله و دليله على مكارم الأخلاق و ما الإنسان لو لا الأدب إلا بهيمة مهملة".(دیلمی، ارشادالقلوب، ج1ص160)
منابع
1. قرآن مجید
2. ابن بابويه، محمد بن على،ترجمه: كمره اى، محمد باقر، الخصال ، تهران: كتابچى، 1377ش
3. ---، صفا خواه، محمد حسين، گلچين صدوق (گزيده من لا يحضره الفقيه) ، تهران: فيض كاشانى، 1376ش
4. ---،ترجمه: غفارى، محمد جواد، من لا يحضره الفقيه ، صدر،تهران:صدوق، 1367ش.
5. ---، من لا يحضره الفقيه ، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1413 ق
6. ابن شعبه، حسن بن على،ترجمه: جنتى، احمد، تحف العقول ، تهران: مؤسسه امير كبير، 1382ش
7. ديلمى، حسن بن محمد، إرشاد القلوب إلى الصواب، قم: الشريف الرضي، 1412ق.
8. ---،ترجمه: سلگى نهاوندى، على، إرشاد القلوب ، قم: ناصر، 1376ش.
9. ---،ترجمه: رضايى، سيد عبد الحسين، إرشاد القلوب ، تهران: اسلاميه، 1377ش
10. طبرسی ، علی بن حسن،ترجمه: محمدى، عبد الله و هوشمند، مهدى، مشكاة الأنوار ، قم: دار الثقلين، 1379ش
11. طبرسی، فضل بن حسن، ، احمد، الآداب الدينية للخزانة المعينية ،ترجمه: عابدى ، قم: زائر، 1380 ش
12. طبرسی ، علی بن حسن، ترجمه: عطاردى قوچانى، عزيز الله، مشكاة الأنوار ، تهران:عطارد، 1374ش
13. كراجكى، محمد بن على ،ترجمه: قمى، عباس، نزهة النواظر (ترجمه معدن الجواهر) ، تهران: اسلاميه، بى تا
14. ---،ترجمه: كمره اى، محمد باقر، گنجينه معارف شيعه إماميه ( ترجمه كتاب كنز الفوائد و التعجب)، تهران: چاپخانه فردوسى،بى تا
15. كلينى، محمد بن يعقوب ،ترجمه: مصطفوى، سيد جواد، أصول الكافي ، تهران: علميه اسلاميه ، 1369 ش
16. --- ،ترجمه: رسولى محلاتى، هاشم، الروضة من الكافي ، تهران: علميه اسلاميه، 1364 ش
17. --- ، ترجمه: آژير، حميدرضا، بهشت كافى( ترجمه روضه كافى) ، قم: سرور، 1381ش
18. فتال نيشابورى، محمد بن احمد ،ترجمه: مهدوى دامغانى، محمود، روضة الواعظين ، تهران: نشر نی، 1366 ش
19. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى،ترجمه:خسروى، موسى، مواعظ امامان عليهم السلام ( ترجمه جلد 75 بحار الأنوار)، تهران: اسلاميه، 1364ش.
20. ---، ايمان و كفر ( ترجمه كتاب الإيمان و الكفر بحار الأنوار)ترجمه عطاردى ، تهران: عطارد، چاپ: اول، 1378
21. منسوب به جعفر بن محمد عليه السلام، امام ششم ، ترجمه: مصطفوى، حسن، مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة ، تهران: انجمن اسلامى حكمت و فلسفه ايران،1360ش نظرات شما عزیزان: پنج شنبه 24 ارديبهشت 1394برچسب:, :: 11:3 :: نويسنده : سحرحیدری
درباره وبلاگ به وبلاگ من خوش آمدید آرشيو وبلاگ پيوندها
|
||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||
تبادل
لینک هوشمند
خبرنامه وب سایت: